Vijf monumentale bomen in het Wertheimpark

Een serie van 5 monumentale Amsterdamse bomen vind je in het mooie Wertheimpark. Het charmante parkje is bekend van een ander monument: het Auschwitzmonument van Jan Wolkers.

Kaukasische vleugelnoot

Het Auschwitzmonument is sinds 1993 een gezichtsbepalend onderdeel van het park. 'Gebroken spiegels' heet het en als je het ziet snap je waarom. Vlakbij dit monument vind je de eerste monumentale boom en het is gelijk een hele bijzondere: een Kaukasische vleugelnoot uit 1860.

Enorm herstelvermogen

Vleugelnoten staan bekend om hun enorme herstelvermogen en het lijkt symbolisch dat hij bij een monument staat dat luistert naar de naam 'Gebroken spiegels'. De boom heeft een stamomtrek van bijna 4 meter, maar wat ik vooral zo imposant vind is de enorm uitgedijde boomkroon.

Stadsparkje voor Jan & Alleman

Het Wertheimpark is echt een stadsparkje: klein en intensief gebruikt door uiteenlopend volk. Een mooie meid zit onder een imposante es langs de waterkant, genietend van de laatste zonnestralen. Verderop scharrelen kennelijke daklozen met blikjes bier rond een bankje. Een groepje studenten picknickt in het gras. Een ranke man met niet overdreven veel haar maakt als een idioot foto's van bomen.

Bomen zien

Het leuke van bomen fotograferen: je kijkt niet alleen naar die bomen, maar je zíet ze ook echt. Talloze malen liep ik al door dit parkje, maar volgens mij heb ik de monumentale bomen die hier staan nooit echt bewust gezien.

Knappe vleugelnoten

Nu wel dus. En ik bewonder langs de waterkant nóg een Kaukasische vleugelnoot uit 1860. Ook weer eentje met een imposante boomkroon. De breed uitgroeiende takken moeten een enorm gewicht dragen. Heel knap van deze bomen: als het gewicht van de takken toeneemt, passen ze de vorm van die takken aan waardoor ze meer kilo's kunnen torsen. In de zomer hangen de vruchtjes in dunne groene slingers in de kroon. Prachtboom!

Gewone es: familie van de olijven

Vlak ernaast speelt een gewone es met een groepje jongelui: hij werpt schaduwen over het groepje dat steeds iets verder opschuift om nog zon te vangen. Afijn, zo gewoon is deze gewone es niet. Ook hij is monumentaal en stamt uit 1910. Wist je dat de es familie van de olijfboom is? Als je het weet, zie je wel wat gelijkenis.

Essen in gymnastiektoestellen

Nog een leuk weetje over gewone essen: essenhout is bijzonder elastisch. Daarom wordt het gebruikt voor de liggers van gymnastiektoestellen en voor stelen van bijlen en spades. De dikste es van Nederland, stamomtrek: 4,80 meter, staat bij kasteel Puth in Voerendaal.

Oosterse plataan

Twee platanen completeren het vijftal monumentale bomen in het Wertheimpark, dat overigens vernoemd is naar de Amsterdamse Joodse ondernemer en filantroop Abraham Carel Wertheim (1832-1897). Vlakbij de mooie natuurstenen fontein staat een hele bijzondere: een Oosterse plataan uit 1880.

Ruim 1000 jaar oud

Die zie je veel minder dan de gewone plataan. Boomkwekers zijn er niet dol op, want ze kunnen slecht tegen vorst. Je ziet deze koukleumen daarom veel in landen rond de Middellandse Zee. Ze staan daar vaak op pleinen en kunnen meer dan 1000 jaar worden. Respect!

Gewone plataan

Een eindje verder, richting het water, staat z'n broer: een gewone plataan uit 1860. Eigenlijk vind ik dit een oneerbiedige naam voor zo'n prachtige boom. Bijzonder is in ieder geval dat het een kruising is van een oosterse en een westerse plataan. Dit exemplaar heeft meerdere hoofdstammen die flink de hoogte inschieten en gezellig met z'n allen de kroon vormen. Let ook even op de mooie afschilferende bast.

Gidsje met monumentale bomen

Dit zijn 5 van de 30 bomen die te vinden zijn in een prachtig gidsje van De Bomenstichting. Je kunt het gidsje bestellen of downloaden:

• Bestel het gidsje of download de pdf >>